عنوان و نام پدیدآور: قصه انوشیروان با مزدک [ نسخه خطی]
تاریخ کتابت: ، تاریخ کتابت: سده یازدهم
نام خاص و کمیت اثر: ص. ۷ر – ۱۱ر
قطع: ؛۱۵*۲۴/۸سم. ۶۳گ. سطرها مختلف.
وضعیت استنساخ نسخه: با توجه به اینکه شیخ بهائی (۱۰۳۰) وفات یافته پشت برگ ۵۳ عبارت
«شیخنا بهاء المله و الدین سلمه الله» بیانگر آن است که کاتب از شاگردان شیخ بهائی بوده و نسخه در حیات او کتابت شده است.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر: نوع خط:نستعلیق، راسته یا چلیپا.
تزئینات جلد:چرم قهوه‌ای ضربی ترنج‌دار.
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک: دانلود نسخه خطی قصه انوشیروان با مزدک
متن یادداشت: از متملکات صدر الافاضل لطفعلی بن محمدکاظم در اوائل شعبان ۱۳۲۳٫
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد ۴۳، صفحه ۲۱٫
خسرو یکم معروف به انوشه روان۱ (یا انوشیروان) پسر سوم کواد (قباد) پادشاه ساسانى بود که بى شک یکى
از مشهورترین و بزرگترین پادشاهان ساسانیان بوده است. در دوره پادشاهى او فرقه مزدکى سرکوب شد. اینکه
پسران اول و دوم کواد جانشین پدر نشدند و پسر کوچکتر یعنى خسرو (به عربى: کسرى) پادشاه شد نیز علتى
داشته است که در ذیر خواهد آمد.
دانلود نسخه خطی قصه انوشیروان با مزدک
«واقعه قلع وقمع مزدکیان در آخر سال ۵۲۸ یا اوایل سال ۵۲۹ رخ داد. علت آن نقشه اى بود که مزدکیان راجع
به ولیعهدى کاووس پدشخوارشاه پسر کواد کشیده بودند و مى خواستند به رغم تصمیم شاهنشاه به وسیله
توطئه و تحریک این شاهزاده مزدکى را بر تخت ایران جاى داده، خسرو را از سلطنت محروم کنند. این آخرین
قطره اى بود که جام صبر را لبریز کرد.»۵ به این ترتیب تمام بزرگان زرتشتى و مسیحى به همراه روساى فرقه
مزدکیه در مجلسى که ریاست آن به عهده کواد بود، شرکت کردند و پس از چندى بحث و مجادله افراد مسلح
بر سر مزدکیان ریختند و ظاهراً تمام سران این فرقه را کشتند. یقیناً این مجلس به بهانه مباحثه میان ادیان گوناگون
صورت گرفته است، زیرا در غیر این صورت بزرگان مزدکى خود را به دام نمى انداختند. به هر حال پس از این ماجرا
مزدکیان که روساى خود را از دست داده بودند، پراکنده شدند، دارایى آنها ضبط و کتب دینى آنها سوزانده شد.
«به درگاه کسرى یکى باغ بود/ که دیوار او برتر از راغ بود/ همه گرد بر گرد آن کنده کرد/ مر این مردمان را پراکنده کرد
/ بکشتندشان هم بسان درخت/ زبرپاى و سرزیر آکنده سخت»۶
واقعه قلع وقمع
دانلود نسخه خطی قصه انوشیروان با مزدک
«گرچه ممکن است اشعار شاهنامه درباره پایان کار مزدکیان که مى گوید خسرو آنها را مانند درخت وارونه بر زمین
کاشت، اغراق آمیز باشد، ولى در ذهن ایرانیان تا امروز همین تصویر باقى مانده است. به روایت فردوسى، خسرو
سپس به مزدک گفت به درون باغ رو و میوه بذرهایى را که کاشته اى ببین و هنگامى که مزدک موبد پیروانش را در
چنین وضعى دید، خروشى برآورد و بى هوش شد. سپس شاه او را زنده بر دار کرد و با باران تیر بکشت. فردوسى
در پایان مى افزاید: تو گر باهُشى راه مزدک مگیر.»۷
دانلود نسخه خطی قصه انوشیروان با مزدک
واقعه قلع وقمع
همان طور که مشاهده مى شود در منابع اختلافاتى وجود دارد، گروهى کشتن مزدکیان و مزدک را به کواد و دسته اى
از جمله شاهنامه و منابع پهلوى آن را به خسرو نسبت مى دهند. به هر حال نهضت مزدکیه عامل مهمى در وادار
کردن قباد و خسرو به دست زدن به اصلاحات و اقداماتى بود. از یک سو مردم عادى و پایین دست به حقوق خود آگاه
شده بودند و جریان روشنفکرى در میان طبقات پایین و متوسط و حتى در بین شاهزادگان ایجاد شده بود و از سوى
دیگر براى کنترل اوضاع پس از سرکوبى قیام مزدک، راهکارهاى نوینى ایجاب مى کرد. براى دستیابى به دو هدف مذکور
خسرو دست به یک سرى اقدامات زد. البته ذکر این نکته لازم است که قیام مزدک تنها عامل این اصلاحات نبود بلکه
اقتضاى زمان و پیشرفت هایى که در رم و نقاط دیگر رخ داده بود و از طرف دیگر اندیشه هاى نوگرانه خسرو از عوامل تاثیرگذار
دیگر بودند. اینکه فردوسى مردم را از پیمودن راه مزدک باز مى دارد و جانب خسرو را مى گیرد، دلیل نسبتاً واضحى دارد،
زیرا او یک دهقان زاده بود و دهقان ها (یا دهگان ها) بزرگان و نمایندگان کشاورزان در زمان ساسانى بوده اند که مورد
لطف و توجه ویژه انوشیروان قرار مى گیرند.
دانلود نسخه خطی قصه انوشیروان با مزدک
اولین نفری باشید که دیدگاهی را ارسال می کنید برای “دانلود نسخه خطی قصه انوشیروان با مزدک – تاریخ کتابت: اوایل سده ۱۱ هجری قمری.”
محصولات مشابه
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.