دانلود کتاب کتاب کریم خان زند و زمان او ، پرویز رجبی

۱

بررسي کردن درمورد زندگي سياسي و اجتماعي زمان زنديه و بويژه كريم خان در يك دوره ي سقوط تقريباً دويست ساله، فقط حكومت كريم خان زند است كه به ورشكستگي تاريخ ايران و ايرانيان رنگي ديگر مي دهد و در آن وقفه اي ايجاد مي كند. كريم خان توانست يك بار ديگر كشور از هم پاشيده را سامان داده و با برقراري نظم و امنيت به اقتصاد و بازرگاني جاني تازه بخشد. در اين تاريخچه كوشش شده است تا جايي كه منابع اجازه مي دهد جسته گريخته در حين شرح رويدادهاي تاريخي و سپس در بخشي جداگانه، اندكي به اوضاع اجتماعي ايران نيز پرداخته شود. زيرا تاريخ اجتماعي و فرهنگي ايران پس از اسلام، در زمان كريم خان زند، به حكم جبر زمان، به طور رنگ باخته اي، آخرين مظاهر خود را نشان مي دهد.

  محمد کریم بهادرخان زند^[۲] ( زاده۱۱۱۹–وفات۱۱۹۳ قمری) وکیل‌الدوله(نایب السلطنه) شاه اسماعیل سوم و فرمانروای ایران از

سال ۱۱۲۸ تا ۱۱۵۷ خورشیدی و بنیان‌گذار دودمان زندیه بود. وی از طوایف لک محسوب می‌شد.^{کتاب کریم خان زند و زمان او}

پس از مرگ نادرشاه، جانشینان او درگیری فراوانی بر سر قدرت نمودند. در این شرایط، ایران وارد مرحله‌ای از عدم ثبات سیاسی

و اقتصادی شدیدی گردید و به دلیل خلع قدرت دولت مرکزی، خوانین و حکام نواحی طغیان نموده و در صدد کسب استقلال بیشتر یا

رسیدن به منصب پادشاهی برآمدند. علی قلی خان، ابراهیم خان، شاهرخ و سلیمان دوم هر کدام مدت کوتاهی سلطنت کردند.

احمدشاه درانی از سرداران افغان نادر در شرق ایران، محمدحسن‌خان قاجار در استرآباد و آزادخان افغان در نواحی شمال ایران

کتاب کریم خان زند و زمان او

در صدد تشکیل حکومت و کسب قدرت بودند. در میان این آشفتگی‌ها، کریم‌خان زند نیز به دنبال چنین هدفی بود. او تویسرکان و

کزاز را تصرف کرد و توانست محمد علی خان حاکم همدان و حسنعلی خان حاکم اردلان را شکست دهد و حامیانی پیدا کند.

کریم‌خان پس از پیروزی بر دشمنان خود شهرت زیادی کسب نمود و عنوان «کریم‌خان» یافت. کریم‌خان پس از پیروزی‌های متعدد

و کسب آوازه با علی‌مردان خان بختیاری متحد شد و بنا بر پیشنهاد علی‌مردان‌خان تصمیم گرفتند به ابوالفتح‌خان بختیاری حاکم

اصفهان و عراق که منصوب شاهرخ‌میرزا افشار بود، حمله کرده و او را شکست دهند. آن‌ها توانستند ابوالفتح را شکست دهن کتاب کریم خان زند و زمان اود

اما پس از این پیروزی پیمان اتحاد سه جانبه‌ای منعقد نمودند تا برای نجات ایران از هرج و مرج چاره‌ای بیندیشند. متحدین ابوتراب،

نوه دختری شاه سلطان حسین را با نام شاه‌اسماعیل سوم بر تخت نشاندند و مناصب را بین خود تقسیم کردند. علی‌مردان‌خان

به علت سن کم شاه جدید نایب السلطنه او، کریم‌خان زند سردار کل سپاه و ابوالفتح خان نیز حاکم اصفهان شد. بعد از این پیمان

کریم خان پرویز رجبی

کریم‌خان عازم فتح نواحی غربی ایران گردید. هنگامی که وی مشغول فتوحات بود، علی‌مردان‌خان با استفاده از غیبت وی،

ابوالفتح خان حاکم اصفهان را کور و مقتول و عمویش باباخان بختیاری را حاکم اصفهان نمود و خود عازم دفع صالح خان حاکم شیراز گشت.

علی‌مردان‌خان خود را پادشاه واقعی ایران می‌دانست و شاه اسماعیل سوم برایش آلت دستی بیش نبود.

کتاب کریم خان زند و زمان او

کریم‌خان بعد از اطلاع از موضوع در یک شورای مشورتی با سرداران خود تصمیم گرفت با علی‌مردان‌خان بجنگد. او با ۳۰٬۰۰۰ سپاهی

به اصفهان حمله برد و شهر را تصرف کرد. علی‌مردان‌خان هم که شیراز را تصرف و در آنجا ستم زیادی کرده بود بعد از اطلاع از این

وقایع به سوی اصفهان حرکت کرد. خان زند نیز فوراً با سپاه خود راهی جنوب شد. در چهارمحال بختیاری دو سپاه رو به روی هم

صف آراستند. در آن نبرد علی‌مردان‌خان مغلوب شد و با به جا گذاشتن کلیهٔ لوازم خود به خوزستان گریخت تا با کمک حاکم آنجا

بتواند دوباره علیه کریم‌خان قد علم کند.^{[۵]    کریم خان پرویز رجبی} 

کریم خان پرویز رجبی

کریم‌خان توانست پس از فروپاشی حکومت نادرشاه افشار، تمام بخش‌های مرکزی، شمالی، غربی و جنوبی ایران را تحت حکومت

خود درآورد. همچنین برادر وی، صادق‌خان زند، نیز موفق شد در سال ۱۱۸۹ ه‍.ق بصره را از امپراتوری عثمانی جدا کرده و به ایران

پیوست نماید و از این طریق، نفوذ ایران را بر سراسر اروندرود، بحرین و جزایر جنوبی خلیج فارس مسلم گرداند.

کریم‌خان در دوران اوج حکومت خود تقریباً بر تمام ایران حکومت می‌کرد اما از تاج‌گذاری خودداری نمود و پس از پیروزی بر

محمدحسن خان قاجار در دیوانخانه قدیم تهران بارعام داد و خود را وکیل الرعایا خواند.^[۶] برخی ایل‌های لک نظیر بیرانوند و

کتاب کریم خان زند و زمان او

باجولوند در شکل‌گیری حکومت به کریم‌خان کمک کرده و همراه وی به شیراز رفتند. متحدان زندیه پس از انقراض سلسله زندیه

به لرستان بازگشتند.^[۷] وی پیش از به قدرت رسیدن، رئیس طایفه زند و از فرماندهان سپاه نادرشاه بود. حکومت او دوره‌ای آرام

در تاریخ ایران به‌شمار می‌رود. وی اجازه داد تا بعضی از اقوام ساکن شمال ایران مستقل از حکومت باقی بمانند و یکی از همان‌ها،

به نام طایفه قاجار، با شکست لطف‌علی خان زند دودمان زندیه را برانداختند.^[۸][۸] از آن نمونه مدارا با میر مهنا و خوانین بختیاری

و مدیریت محلی او در مرکز و جنوب ایران و نیز قاجار در شمال ایران بود. کریم‌خان زند و لطفعلی خان زند تنها پادشاهان ایرانی

هستند که پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران نام خیابان به نام ایشان می‌باشد.کریم خان پرویز رجبی