ریشه های تجدد نوسازی یا به قولی مدرنیزاسیون الگویی مطلق و ثابت نیست که بتوان آن
را در همه جا به یک صورت واحد به کار بست. نوسازی جامعه در اساس تجربه خاص همان
جامعه است در پرتو کوششهایی که در جهت غلبه بر سنتهای بازدارنده به عمل میآورد چنگیز پهلوان
یا میکوشد سنتهایش را با تحولات سازگار سازد یا سنتهایش را به این یا آن طریق از نو
بیاراید. از این گذشته نوسازی و تجدد مجموعهای از تجربیات فردی، گروهی و جمعی است
که گاه حتی در تضاد با هم قرار میگیرند و حتی گاه علیه هم وارد نبرد اجتماعی و فرهنگی و سیاسی میشوند.
جامعه ی ایران به ویژه در دو دهه ی اخیر به گونه ای فزاینده مباحث مرتبط با تاریخ معاصر و
همچنین نگاه و برخورد ایرانیان را به تجدد با علاقه ی خاصی دنبال می کند. شاید بتوان گفت
که انواع نگرانیهای سیاسی و فرهنگی در شکل گیری این جریان مؤثر بوده است.
ریشه های تجدد
و مباحث تاریخ معاصر در کشور ما متأسفانه اغلب آغشته است به حوادث سیاسی روز با
ارزشداوریهای رایج، دیدگاههای تاریخی استوار و منسجم هنوز در عرصه ی تفکر در جامعه ی
ایران بستر ماندگای نیافته اند. گاه پدیده و رویدادی در یک مقطع نکوهش می شود و همان ریشه های تجدد
پدیده و رویداد در مقطع دیگر در معرض ستایش و تمجید قرار میگیرد. گاه تنها راه برون رفت
از واپس ماندگی را، انقلاب میدانند و گاه با شیفتگی از تحول تدریجی سخن می رانند. معیارها
در بیشتر موارد با توجه به شرایط روز تنظیم می شوند نه با اتکاء به یک دیدگاه تاریخی توضیح
دقیق این موضوع در این یادداشت مختصر امکان ندارد. چنگیز پهلوان
مباحث مرتبط با تجدد نیز سرنوشت بهتری ندارند. اغلب، فکر ترجمه بر مباحث جاری حکمفرماست.
گویی یک الگوی عام وجود دارد که هرچه با آن نخواند از مدار تجدد خارج می شود. مفاهیمی
را که در بستر فرهنگ و تمدنی دیگر شکل گرفته اند بر می گیرند و با مطلق نگری از آنها یاد میکنند…..
مدرسه علوم سیاسی بیتردید یکی از تاسیسات مدرن تمدنی در ایران به شمار میرود
فروشگاه رهاوی
از درون این مدرسه اندیشهها و فعالیتهای گونهگونی بالنده شد که در تضاد با سنتهای چنگیز پهلوان
رایج قرارداشتند. از این رو نویسنده، یک رساله را مبنا قرار میدهد و درباره مدرسه علوم سیاسی
که آن رساله برای تدریس در آن جا نوشته شده بحث و تحقیق میکند. این رساله ریشه های تجدد
“حقوق اساسی” یا “آداب مشروطیت دول” نام دارد که مولف آن میرزا محمد علی
خان فروغی، ناظم و معلم مدرسه علوم سیاسی بوده است.
چنگیز پهلوان
نگارنده بر این اساس، به برخی از اندیشهها و رفتار اجتماعی در آن مرحله اشاره میکند
و مجموعهای از اسناد را که سرگذشت این مدرسه را مینمایاند، در اختیار قرار میدهد.
در بخش پایانی کتاب سخنرانی محمد علی فروغی در دانشکده حقوق و علوم سیاسی
که درنشریه “تعلیم و تربیت” در دی ماه ۱۳۱۵ به چاپ رسیده به پیوست میآید. فروغی ریشه های تجدد
در این سخنرانی برای دانشجویان دانشکده از تاریخچه حقوق در ایران و مدرسه علوم سیاسی
نکتههایی را ذکر میکند. در انتهای کتاب فهرستی از مدرسان مدرسه همراه با عنوان درسهایشان آمده است.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.