دانلود کتاب رساله شرفیه

رساله شرفیه صفی الدین ارموی (که در اصل به زبان عربی و با نام کامل الرساله الشرفیه فی النسب التألیفیه نوشته شده) یک رساله دربارهٔ موسیقی است.

 صفی‌الدین ارموی آن را در قرن هفتم هجری نوشته‌است.

این رساله، برخلاف رسالهٔ معروف دیگر ارموی، رسالهٔ الأدوار که پیش از رساله شرفیه نگاشته شده‌است، متأثر از علم موسیقی یونان است.

 رساله شرفیه همراه با الأدوار جزو آثار مرجع در مکتب منتظمیه است.

از دید برخی منتقدان رسالهٔ شرفیه بهترین اثر ارموی است و اهمیتش از الأدوار نیز بیشتر است. اما در عمل کمتر از الأدوار به آن توجه شده است.

رساله شرفیه شامل پنج مقاله است که در آن‌ها موضوعاتی مانند ماهیت صوت. نظریهٔ نسبت اعداد برای محاسبهٔ فواصل موسیقی، اختلاف بین فواصل مختلف موسیقی. ماهیت جنس در موسیقی و رابطه‌اش با فواصل نت‌ها. و مباحث مربوط به ایقاع (ضرب‌آهنگ موسیقی) و ادوار (گام‌های موسیقی) آمده‌است.

رساله شرفیه  همچنین به دلیل اینکه هم‌زمان از افاعیل، که برای توصیف اوزان عروضی در شعر به کار می‌روند، و اتانین برای توصیف ضرب‌آهنگ موسیقی استفاده کرده مورد توجه بوده‌ است.

رسالهٔ شرفیه خودْ موضوعِ شرح‌ها و ترجمه‌های بعدی نیز بوده‌ است .

از آن جمله می‌توان به شرح مولانا مبارکشاه بخاری.رسالهٔ درة التاج لغرة الدباج از قطب‌الدین شیرازی، و ترجمه‌های کارا دو وو و رودولف درلانژه به فرانسوی اشاره کرد.

نسخه‌های خطی متعددی از این رساله موجود است . در کشورهای مختلف از جمله ایالات متحده، آلمان، بریتانیا، ترکیه، عراق و ایران نگهداری می‌شوند.

مهم‌ترین این‌ها نسخه‌ای است که در کتابخانهٔ دانشگاه ییل نگهداری می‌شود و تاریخ نگارش آن ۶۶۶ ه‍.ق است و احتمالاً دست کم بخشی از آن را خود ارموی نگارش کرده‌ است.

ارموی در کودکی به بغداد مهاجرت کرد و بیشتر عمرش را در آنجا گذراند.

قسمتی از این دوره در زمان خلافت عباسی بود و قسمت دیگرش پس از فتح بغداد توسط هلاکو و تحت سلطهٔ مغولان رخ داد.

صفی‌الدین که در موسیقی و خوشنویسی بسیار توانا بود .در هر دو دوره صاحب جایگاه درباری بود.

رساله شرفیه

رابطهٔ وی با خاندان جوینی در موفقیتش در زمان حکومت مغولان بر بغداد مؤثر بود.

اما نهایتاً با تزلزل جایگاه خاندان جوینی او نیز حمایت خود را از دست داد . در حالی که به خاطر بدهکاری به زندان افتاده بود درگذشت.

از صفی‌الدین دو رسالهٔ بسیار مهم بر جای مانده‌است: رسالهٔ الأدوار که بسیاری آن را آغازگر مکتب منتظمیه . یکی از شاخص‌ترین آثار در زمینهٔ تئوری موسیقی ایرانی-اسلامی می‌دانند.

رساله شرفیه که بالغ بر ۳۰ سال بعد نگاشته شده و علی‌رغم محتوای مفصل‌ترش، کمتر از الأدوار مورد توجه بوده‌است.

وی همچنین به تعلیم شاگردانی چند در زمینهٔ خوشنویسی و موسیقی پرداخت و چند رسالهٔ دیگر نیز نگارش کرد.