هنر ایران در گذشته و آینده اثر: آرتور آپهم پوپ به انگلیسی : Arthur Upham Pope(زاده ۷ فوریه ۱۸۸۱ رودآیلند – درگذشته ۳ سپتامبر ۱۹۶۹ شیراز) مورخ شهیر آمریکایی آثار هنری ایران بود.[۱]
او یکی از بنیان‌گذاران مؤسسه آسیایی دانشگاه پهلوی بود و مدت ۲۴ سال آن را هدایت نمود. پوپ از بزرگترین محققینی بوده که فرهنگ و معماری ایران را به جهانیان معرفی کرد.
زندگی
پوپ در شهر فینیکس ایالت رودآیلند زاده شد.
پدرش یک کشیش بود. در دانشگاه براون و دانشگاه کرنل و دانشگاه هاروارد تحصیل فلسفه کرد.
در ۱۳۰۴ به دعوت حسین علاء به تهران آمد و برای مقامات دولتی و رضاشاه در مورد هنر ایرانی سخنرانی کرد.
سپس از ۱۳۰۴ تا ۱۳۱۴ مشاور افتخاری دولت ایران و عضو فرهنگستان ایران شد.
پوپ صدها سخنرانی مهم در سرتاسر جهان از ایران انجام داد.
به‌طور نمونه به مدت یک سال از طرف دانشگاه هاروارد به موسسات آموزش عالی فرانسه سفر کرد و سخنرانی تحت
عنوان «سهم ایرانیان در پیدایش معماری گوتیک» (Persian Contributions to the Beginnings of Gothic Architecture)
ارائه کرد.
گفته می‌شود که وی سخنران بسیار متبحری بود.[۲]
او و همسرش نمایشگاه‌های زیادی در معرفی آثار هنری ایرانی در جهان برپا کردند.
به‌طور مثال در سال ۱۹۴۰ میلادی پوپ و موزه‌های بزرگ آمریکا ۲۸۰۰ شی مکشوف در ایران را در نمایشگاهی در نیویورک
تحت عنوان «شش هزار سال هنر پارسی» (Six Thousand Years of Persian Art) به نمایش گذاشتند.
تنها کاتالوگ فهرست اشیای آن ۳۵۰ صفحه بود.[۲] از نمایشگاه‌های مهم دیگر پوپ می‌توان موارد زیر را نام برد:
· فیلادلفیا در ۱۹۲۶
· لندن ۱۹۳۱
· لنینگراد ۱۹۳۵
· مسکو در ۱۹۳۵
· نیویورک ۱۹۶۰
· بالتیمور ۱۹۶۰
· فیلادلفیا ۱۹۶۰
· واشینگتن دی سی ۱۹۶۰
· شیراز ۱۹۶۸
· تهران ۱۹۶۸
· اصفهان ۱۹۶۸
احیای فرهنگ و هنر ایران باستان
در سال ۱۹۲۵ پوپ برای نخستین بار به ایران سفر کرد و برای سخنرانی در حضور رضاخان (که در آن زمان نخست‌وزیر ایران
بود) دعوت گردید.
سخنان او را دکتر عیسی صدیق (که از دوستان نزدیک آرتور پوپ بود) به فارسی ترجمه کرد.
پوپ در سخنانش بسیار از هنر و معماری ایران باستان تمجید و تعریف کرد و خیلی مایل بود ایرانیان قدر هنر و تاریخ هنر
خویش را بدانند
. او در آن جلسه تأکید کرد که معماری ایرانِ جدید بجای الگوبرداری از معماریِ مدرنِ غرب بایستی از روی معماریِ کهنِ
خویش الگو بگیرد.
سخنرانی پوپ در آن روز بسیار رضاخان را تحت تأثیر قرار داد و شعله‌های ملی‌گرایی را در وی بسیار افروخت.
به‌طور مثال از همین‌جا بود که می‌توان نفوذ دکتر پوپ را در طراحی ساختمانهایی همچون شعبه اصلی بانک ملی،
کاخ مرمر، و موزه ایران باستان دید.[۲]
به دلیل علاقه وافر پوپ به هنر و معماری ایران،
در همان زمان رضاخان به پوپ اجازه مخصوص دیدار و رفت‌وآمد در بناها و اماکن مذهبیِ
تاریخی کشور (که تا آن زمان به افراد خارجی هرگز داده نمی‌شد) به دکتر پوپ را اعطا کرد. پوپ نیز در نتیجه همین
مطالعات برای نخستین بار در تاریخ این بناها را به جهانیان معرفی نمود. ساخت و نمایش یک ماکت با مقیاس کوچک
از مسجد شاه در شهر فیلادلفیا (بنام Persia Pavilion) یکی از این تلاش‌های دکتر پوپ است.[۲]
در میانه سال‌های دهه ۱۹۲۰، به توصیه آرتور پوپ، رضاشاه دستور به بازسازی و مرمت کلی مسجد شیخ لطف‌الله را
داد.[۳]
سنگ قبر آرتور پوپ
نقل مکان به ایران پس از نیویورک
پس از جریان پرونده سناتور مک‌کارتی که در نتیجهٔ آن پوپ مجبور به بازنشستگی گردید،
او و همسرش همچنان به مطالعات ایرانشناسی خود ادامه دادند.
تا اینکه در سال ۱۹۶۴ توسط محمدرضا شاه پهلوی به ایران دعوت گردیده و در دانشگاه تهران به او دکترای افتخاری دادند.
او پیشتر نشان تاج و نشان همایونی را دریافت کرده بود هنر ایران در گذشته و آینده.
اما اینبار شاه از او درخواست کرد که به ایران نقل مکان کرده و دائم در شیراز اقامت گزیند تا بتواند مستقیماً
دانشگاه پهلوی به تحقیقات و فعالیتهای فرهنگی و علمی ایرانشناسی خویش ادامه دهد.
وی نیز پذیرفت و در ۱۳۴۴ با همسرش فیلیس اکرمن در شیراز اقامت نمود.
در یکی از کتابهایش در این زمینه نوشته شده:[۴]
«
با عزم و شوق به ایران آمدم تا به زیارت سرزمین رویاهایم، ایران، بروم.»
آنها محل اقامت خود در نارنجستان قوام را مبدل به مؤسسه آسیایی دانشگاه پهلوی کردند؛
و در همان‌جا بود که موفق شدند محققین ایران‌شناس زیادی را گرد آورند از جمله دکتر جی گلاک (Jay Gluck)،
نوئل سیور (Noël Siver)، و دکتر فرای که بعدها جانشین پوپ گردید هنر ایران در گذشته و آینده.
پوپ با وجود اینکه در آن زمان ۸۷ سال عمر داشت در سال ۱۹۶۸ موفق شد ۲۷۰ محقق از ۲۶ کشور را در «پنجمین کنگره
بین‌المللی هنر و معماری ایران» در شیراز گردهم آورد هنر ایران در گذشته و آینده.
او یک سال بعد درست در زمانی که قصد داشت معماری حرم امام هشتم شیعیان در شهر مشهد را مطالعه کند
درگذشت. هم اینک چندی از نوادگان وی نیز در ایران سکونت دارند.
| نویسنده: | آرتور آپهم پوپ |
| مترجم : | پرویز ناتل خانلری |
| تعداد صفحه : | 239 |
اولین نفری باشید که دیدگاهی را ارسال می کنید برای “هنر ایران در گذشته و آینده – اثر: آرتور آپهم پوپ ”
محصولات مشابه
کتابهای الکترونیک
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.