سحر حلال اهلی شیرازی
زبان اثر: فارسی
سر شناسه: اهلی شیرازی، محمد بن یوسف، 858-942ق.
عنوان و نام پديدآور: سحر حلال/ محمد بن یوسف اهلی شیرازی
نام خاص و کميت اثر: 57ر- 63ر.
قطع: ؛ سه، 220، یک، 15/1*28/4، سطور و اندازه‌ها مختلف.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:«چنین گوید غواص دریای سخن سازی اهلی
شیرازی که روزی در محفل صفت نشینان بارگاه حقیقت و بزرگان …»
«ای همه عالم بر تو بی شکوه / رفعت خاک در تو بیش کوه».
انجام:«بر لب بحر از همه سو فارغم / رسته‌ام از ناوک و سوفار غم»
«شرطه شد از همت محمود باد / آخر کار همه محمود باد».
– کاغذ؛ کاغذ خوب، بژ؛ نسخه خطی با یک جفت صفحه آغازین با نور و زرق و برق، که با بافت از هم
جدا شده اند، باز می شود. جوهر سیاه؛ خط سیاه بسیار ظریف، هر خط از خط در این دو صفحه با پس
زمینه طلایی که با نقش گلدار نقاشی شده است، جدا شده است. متن محصور شده در یک حاشیه نازک
آبی تیره که با «صلیب‌های» کوچک سفید تزئین شده است، متن را در این دو صفحه آغازین احاطه کرده است.
خط در بقیه نسخه خطی در دو ستون مرتب شده است که با نوارهای افقی با عناوین به خط آبی یا طلایی در
ابرها در برابر کارتوش های هلویی رنگ آمیزی شده است.
– نستعلیق هنری اصلاح شده; نوع متفاوتی از خط نستعلیق با خطوط منحنی زیاد که به صورت افقی بالای
سحر حلال اهلی شیرازی
حروف در سمت چپ کلمات قرار گرفته اند.
– نقاشی های مینیاتوری زیبایی از صحنه های دادگاه در یک جفت صفحه آغازین وجود دارد. هر کدام یک استخر
با اردک (سمت چپ) یا غاز (راست) در حیاط دارند. صحنه ها به قدری ظریف نقاشی شده اند که هنرمند باید
از قلم موهایی با موهای تک استفاده کرده باشد. پایین صفحه آخر یک نقاشی ظریف طلایی و گلدار است.
بخش ۱ – دیباچه: حمد بیحد و ثنای نامحدود و شکر بیعد و سپاس نامعدود …
بخش ۲ – سحر حلال مولانا اهلی شیرازی: ای همه عالم بر تو بی‌شکوه
بخش ۳ – در توحید باریتعالی گوید: ای که بر اسرار تو دانا کمند
بخش ۴ – در مناجات گوید: یا رب از احسان نظر از ما متاب
بخش ۵ – نعت سید المرسلین: احمد مرسل گل این کشته زار
بخش ۶ – در خطاب زمین بوس گوید: ای شده در خانه جان منزلت
بخش ۷ – منقبت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب: پیر و حیدر شو و همرنگ آل
بخش ۸ – نعت ایمه اثنا عشر: چون علی اندر ره دین راهبر
بخش ۹ – در موعظه و نصیحت گوید: ساقی از آن شیشه منصور دم
دانلود نسخه خطی رهاوی
بخش ۱۰ – سبب نظم کتاب: ساقی از آن مشربه یاقوت ده
بخش ۱۱ – نکته در بیان وحی و الهام: ساقی از اغیار در امشب ببند
بخش ۱۲ – تعریف مولانا کاتبی و مجمع البحرین او: قافیه سنجان همه عیسی دمند
بخش ۱۳ – مدح شاه اسماعیل: ساقی از آن جوهر آرام سوز
بخش ۱۴ – مدح خواجه معین الدین محمد صاعدی: ساقی از اقبال تو ما سر خوشیم
بخش ۱۵ – آغاز داستان: ساقی از الطاف تو می بر کف است
دانلود نسخه خطی رهاوی
پپبخش ۱۶ – صفت دخترکی که نامش گل بود: ساقی از آن می که به از تازه گل
بخش ۱۷ – صفت ملک زاده که نامش جم بود: ساقی از آن نوگل باغم نواز
بخش ۱۸ – رفتن جم بشکار و عاشق شدن بر گل: ساقی ازان گلشن گل رنگ رنگ
بخش ۱۹ – نامه نوشتن جم به گل و شرح حال خود گفتن: ساقی از آن می اگر ارزند گیست
بخش ۲۰ – رسیدن نامه جم بگل و تندی کردن او: ساقی از آن آب توکاتش برست
بخش ۲۱ – نوشتن گل جواب نامه جم را: ساقی از آن شیشه صاف گلاب
بخش ۲۲ – رسیدن نامه گل به جم و جواب نوشتن او: ساقی از آن چشمه کوثر نسیم
بخش ۲۳ – رسیدن نامه جم به گل و نامه نوشتن او و دایه را در میان داشتن: ساقی از آن شیشه پر خون کرم
بخش ۲۴ – رفتن جم بگوی بازی و افتادن از اسب و هلاک شدن: ساقی ازین چنبر غم داد داد
بخش ۲۵ – رفتن گل در آتش و سوختن با نعش جم: ساقی ازین کاسه و خوان کبود
بخش ۲۶ – در خاتمه کتاب فرماید: ساقی ازین جرعه در انجام کوش
اما با توجه
محمد بن‌یوسف اهلی شیرازی (زادهٔ ۸۵۸ در شیراز – درگذشتهٔ ۹۴۲ هجری قمری در شیراز) شاعر
قرن نهم و دهم هـ. ق که در حدود سال ۸۵۸ هـ.ق. در شیراز زاده شد. اهلی به سال ۹۴۲ هـ. ق در هشتادوچهار
سالگی، درگذشت. آرامگاه وی در جوار حافظ قرار دارد.[۱]
دوران جوانی
اهلی از دوران جوانی به تحصیل علوم و فنون پرداخت و چون طبع شعر داشت با سرودن اشعار،
شهرت یافت. او از پیروان مذهب شیعه بود و حتی پیش از ظهور دلت صفوی و رسمیت یافتن تشیع
در ایران نیز باورهای شیعی خویش را آشکارا در سروده هایش بیان می داشت، چنان که در دیباچۀ
مثنوی شمع و پروانه که در زمان سلطان یعقوب آق قویونلو سروده و بدان سلطان تقدیم شده، فصلی
را به ستایش علی تخصیص داده و او را با پیامبر اسلام، دو نور دانسته که از یک شمع، مشتق شده اند.
همچنین غزلیات بسیار لطیف او به سبک سعدی است. نیز تعدای از غزلهای به شیوۀ وقوعی او در وزن و
قافیه با غزلهای بابا فغانی شیرازی شاعر بسیار مشهور اواخر عصر تیموری و اوایل عصر صفوی، مشترک است،
اما با توجه به هم سن و معاصر بودن این دو و همترازیشان در درجۀ استادی، به درستی نمی توان دانست که ت
اما با توجه
زندگی هنری اهلی
أثیر از کدام سو بوده و تأثّر از کدام سو. در قصیده سرایی پیرو استادان بزرگ قصیده سرایی گذشته است به ویژه
در قصاید مصنوع که از سلمان ساوجی الگو می گیرد. مثنوی سحر حلال اهلی در پاسخ به مثنویهای کاتبی نیشابوری است
. اهلی در دیباچۀ این مثنوی بیان می دارد که کاتبی نیشابوری مثنوی ای سروده که هر بیتش به دو وزن خوانده می شود و
ذوبحرین است و مثنوی دیگری سروده که هر بیتش دو جفت قافیه دارد و ذوقافیتین است و خوانندگان در کار او اعجابها دارند،
اما من یک مثنوی خواهم سرود که در آنِ واحد، هم ذوبحرین و هم ذوقافیتین باشد و افزون بر آن، آکنده از تجنیس باشد. شاعران
معاشر اهلی، این کار را محال دانستند و به همین سبب پس از توفیق اهلی در این کار، حاصل کارش سِحر حَلال نامیده شد. این
مثنوی مصنوع، در ۵۲۰ بیت و در بیان داستان عشق جَم و گُل است و هر بیتش را می توان نخست بر وزن فاعلاتن فاعلاتن فاعلات و
سپس بر وزن مفتعلن مفتعلن مفتعل خواند. همچنین هر بیت، دارای دو لایه قافیه است. سحرحلال چندین‌بار در بمبئی، تهران و
شیراز به چاپ رسیده‌است. نمونه هایی از سحر حلال:
اولین نفری باشید که دیدگاهی را ارسال می کنید برای “دانلود نسخه خطی بی نظیر سحر حلال -تألیف محمد بن یوسف اهلی شیرازی 951ق”
محصولات مشابه
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.